فعالیت‌های غده تیروئید در بدن انسان شامل تولید، انباشت و تزریق هورمون‌های حیاتی به خون می‌شود و این هورمون‌ها تنظیم‌کننده سوخت و ساز و بسیاری از اندام‌های بدن هستند. اگر به هر دلیلی این قسمت کمتر از میزان طبیعی هورمون ترشح کند، بدن انسان با مشکل مواجه می‌شود اما اگر تیروئید کم‌کار در بارداری رخ بدهد، خطرات بیشتری دارد که در ادامه آن ها را خواهیم شناخت.
علل تیروئید کم‌کار در بارداری
عوامل مختلفی می‌تواند باعث این عارضه در دوران بارداری باشند که مادران معمولا پیش از این دوره به آنها مبتلا هستند؛ کم‌کاری تیروئید در بارداری می‌تواند اثرات مخربی بر جنین بگذارد و به همین دلیل است که خانم‌ها پیش از این دوره با انجام آزمایش ها باید آن را تشخیص بدهند و درمان کنند. در ادامه به دلایل کم‌کاری تیروئید در بارداری می‌پردازیم:
این شایع‌ترین نوع عامل کم‌کاری تیروئید بوده که ناشd از حمله سیستم ایمنی به تیروئید است، به صورتی که آن را از کار می‌اندازد و گاهی آن را ملتهب می‌کند. اگر خانمی پیش از حاملگی به این عارضه دچار باشد و آن را تشخیص ندهند، برای او و جنین مشکلات جبران‌ناپذیری پیش خواهد آمد.
بیماری مادرزادی
خانم‌ها بیشتر از آقایان به تیروئید کم‌کار مبتلا می‌شوند و متخصصان علت آن را بیشتر ژنتیکی دانسته‌اند. هم‌چنین ممکن است خانمی با نقص غده تیروئید به دنیا آمده باشد و یا بعد از تولد این قسمت از بدن او رشد کافی را نداشته باشد، علت این نواقص هنوز روشن نیست و آن ها را ناشی از عوامل ارثی می‌دانند.
به هرحال اگر مادری با این عوارض رو برو باشد، باید پیش از بارداری حتما آن را با رژیم غذایی مناسب و داروهای جبران‌کننده کنترل کند تا در طول دوران بارداری به او و فرزندش آسیبی نرسد.
عوامل بیرونی:
گاهی این بیماری در خانم‌ها دلایل خارجی دارد، مثلا اگر پیش از بارداری تحت عمل جراحی سرطان تیروئید قرار گرفته باشد، قسمتی از آن را از دست داده است؛ گاهی برای درمان سرطان‌های موجود در سر و گردن، درمان با اشعه و رادیوتراپی صورت می‌گیرد و این روی تیروئید تاثیر گذاشته و آن را کم‌کار می‌کند که معمولا تا چند ماه این عارضه ادامه دارد و نباید وارد بارداری شد. بعضی اوقات هم داروهایی مصرف می‌شود که باعث کم‌کاری در غده تیروئید می‌شوند و قبل از مصرف آن و پیش از حاملگی حتما باید با متخصص غدد مشورت کرد.
عوارض کم‌کاری تیروئید در بارداری
جنین برای رشد فیزیکی و مغزی خصوصا در ماه‌های اول بارداری نیاز شدیدی به هورمون‌های تیروئید دارد و اگر در این دوره به اندازه طبیعی این مواد را از مادر دریافت نکند، موجب صدمات بسیاری خواهد شد. این عارضه اگر کنترل یا درمان نشود، مادر و فرزند هر دو در خطر هستند. در ادامه به مهم‌ترین این عوارض اشاره خواهیم کرد:
- سقط جنین
- زایمان پیش از موعد (احتمال به دنیا آمدن نوزاد نارس)
- بروز فشار خون بالا در مادر
- اختلال در رشد جسمی نوزاد
- مسمومیت بارداری
- افت شدید آهن در مادر که می‌تواند برای او و جنین خطرساز باشد
- بروز آسیب‌ها و معلولیت‌های مغزی در نوزاد
عوارض جبران‌ناپذیر
بزرگترین خطری که کم‌کاری تیروئید در بارداری می‌تواند داشته باشد، به دنیا آمدن نوزادی با آسیب‌های مغزی است، و این معمولا در ماه‌های نخست حاملگی با کمبود این هورمون‌ها به وجود می‌آید. البته ممکن است این بیماری در مادر باعث شود که طفل با همین اختلال متولد شود؛ علائم نوزادان مبتلا به این عارضه عبارتند از: زبان بزرگ، صورت بادکرده، خواب‌آلودی و آرام بودن بیش از حد، یرقان، شکم برآمده، فتق ناف و…
علامت‌های تیروئید کم‌کار در بارداری
کم‌کاری این غده در دوران حاملگی علائمی دارد که بسته به نوع و شدت آن در مادران ظاهر می‌شوند، تمام آنها در بیماران یکسان نیستند و ممکن است یک یا چند عدد از آن ها مشاهده شود:
- خشن شدن صدای مادر
- از دست دادن قدرت تمرکز و گیجی مادر
- افزایش وزن غیر طبیعی
- بروز مشکلات خواب
- خستگی مفرط در بارداری
- درد مفاصل و ضعف عضلات
- ورم صورت و افتادگی پلک چشم
- ایجاد یبوست
- کند شدن ضربان قلب و نبض
- خشک شدن پوست
- منقبض شدن عضلات بدن
درمان کم‌کاری تیروئید در بارداری
پس از انجام آزمایش ها و مشخص شدن تیروئید کم‌کار از آن جا که هورمون‌های آن در خون ترشح می‌شوند، معمولا داروهای کمک‌کننده در خون تزریق خواهند شد؛ در دوران بارداری به خاطر نیاز بیشتر به این هورمون‌ها، معمولا دز بالاتری از دارو تجویز می‌گردد. علاوه بر درمان‌های دارویی و رژیم غذایی، خانم‌های باردار هر شش هفته باید آزمایش تیروئید بدهند.
متخصص داخلی و فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم
دارای بورد فوق تخصصی
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهداز جمله خدمات پزشکی ارائه شده در مطب عبارتند از: تشخیص و درمان بیماری های متابولیک، تیروئید، آدرنال، اختلالات غدد جنسی، متابولیک استخوان، هیپوفیز و مشاور تغییر جنسیت
آدرس مطب: مشهد- بلوار معلم – بین معلم 8و 10- برج آبشار-واحد705
تماس:05136017449
پاسخگویی: روزهای زوج – ساعات 16 الی 19
